Eenkoorn: de moeder van tarwe

Bijzondere graansoort

Getty Images

Naast tarwe en rijst zijn er nog zoveel méér granen. Lekker als variatie, om brood mee te bakken of bij de maaltijd te eten. Eenkoorn bijvoorbeeld, een van de eerst geteelde granen ter wereld.

De eerste mensen kwamen aan hun voedsel door te jagen en te verzamelen. Dus er stond vis, wild, kruiden, knollen, fruit en noten op het menu en ze zullen best ook wel eens wat wilde granen hebben geplukt. Maar zo’n 10.000 jaar geleden veranderde het menu. De eerste mensen vestigden zich op een vaste stek en begonnen met landbouw. Eenkoorn (triticum monococcum) is een van de eerste geteelde granen uit onze geschiedenis.

Tarwefamilie

De eerste boeren begonnen te experimenteren met wilde grassen en granen en kweekten zo nieuwe granen. Eenkoorn was dus een van de soorten die op vrij grote schaal werd geteeld. Omdat de opbrengst zo laag was, ging men echter al snel kruisen met andere soorten. Daaruit ontstond de graansoort emmer, en door verder kruisen ontstonden eerst spelt en later tarwe. Zo beschouwd is eenkoorn eigenlijk de (overgroot)moeder van onze tarwe.

Waar koop je eenkoorn?

Eenkoorn behoort dus tot de tarwefamilie, net zoals spelt. Het lijkt ook sprekend op spelt, alleen zijn de aren en de korrels veel kleiner. Eenkoorn is een sterk gewas, dat goed bestand is tegen schimmels en dat niet zoveel eisen stelt aan de vruchtbaarheid van de bodem. Het nadeel van eenkoorn is dat de opbrengst vrij laag is, vandaar dat het inmiddels nauwelijks meer wordt geteeld. Ook de verwerking is lastig, omdat het kaf vergroeid zit met de korrel.

De meeste eenkoorn is afkomstig uit de biologische landbouw en is dus duurzaam. In Nederland wordt het niet of nauwelijks geteeld, meestal wordt eenkoorn geïmporteerd uit Frankrijk. Je kunt eenkoorn kopen in natuurvoedingswinkels of via webwinkels. Het wordt vooral als hele korrel verkocht, maar soms ook als meel.

Wat kun je ermee?

Je kunt de hele korrels koken en die eten, zoals je ook rijst of quinoa eet bij de warme maaltijd. Maar je kunt gekookte eenkoorn ook verwerken in een salade, net zoals je bijvoorbeeld een couscoussalade maakt. Het meel kun je gebruiken voor het bakken van brood, pizza’s, koekjes en pannenkoeken. Eigenlijk kun je er dus alles mee doen wat je ook met tarwe doet.

Is eenkoorn gezond?

Eenkoorn heeft een voedingswaarde die vergelijkbaar is met die van spelt en tarwe. Het bevat dus ook koolhydraten, plantaardig eiwit, B-vitamines en mineralen. Alleen het vezelgehalte is wat hoger. Eenkoorn bevat gluten en is dus niet geschikt voor mensen met coeliakie. Het glutengehalte is wel lager dan dat van 'moderne' tarwe, dus mensen met een glutenovergevoeligheid kunnen eenkoorn soms wel verdragen.